top of page

การแก้ปัญหาด้วยไพทอน

© ตัวดำเนินการบูลีน

© เงื่อนไขทางเลือก

© การวนซ้ำด้วยคำสั่ง While

© ฟังก์ชัน

03

การแก้ปัญหาด้วยไพทอน

3.1 ตัวดำเนินการบูลีน

        ในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 นักเรียนสามารถเขียนโปรแกรมไพทอนให้มีการตัดสินใจทํางานแบบมีทางเลือก โดยใช้คําสั่ง if และ if-else ในเบื้องต้นมาแล้ว ในบทนี้นักเรียนจะได้เรียนรู้นิพจน์เปรียบเทียบ และ ตัวดําเนินการบูลีน เพื่อที่จะสามารถกําหนดเงื่อนไขสําหรับการทํางานแบบมีทางเลือกของคําสั่ง if ได้อย่าง มีประสิทธิภาพมากขึ้น

        นิพจน์เปรียบเทียบที่ได้กล่าวมาแล้วเป็นนิพจน์เปรียบเทียบอย่างง่าย โดยเป็นการเปรียบเทียบค่าชนิดเดียวกัน ด้วยตัวดําเนินการเปรียบเทียบเท่านั้น แต่หากต้องการกําหนดเงื่อนไขที่ซับซ้อนขึ้น สามารถใช้ตัวดําเนินการบูลีน ได้แก่ and or หรือ not ในการเชื่อมต่อนิพจน์เปรียบเทียบอย่างง่ายเข้าด้วยกันได้

ตัวดำเนินการบูลีน-1.PNG

           ผลลัพธ์ที่ได้จากการเชื่อมนิพจน์ 2 นิพจน์ด้วย and จะเป็นจริง (True) ถ้าทั้งสองนิพจน์เป็นจริงทั้งคู่ ส่วนกรณี อื่น ๆ จะเป็นเท็จ (False) เช่น ถ้าตัวแปร height เก็บค่า 120 และตัวแปร age เก็บค่า 3 แล้วมีเงื่อนไข height <= 115 and age <= 3 ผลลัพธ์ที่ได้จะเป็นเท็จ

ตัวดำเนินการบูลีน-2.PNG

     นิพจน์ที่เชื่อมด้วย or จะเป็นจริง ถ้าอย่างน้อยหนึ่งนิพจน์ เป็นจริง ตัวอย่างเช่น ถ้าตัวแปร height เก็บค่า 120 และตัวแปร age เก็บค่า 3 แล้ว มีเงื่อนไข height <= 115 or age <= 3 ผลลัพธ์ที่ได้จะเป็นจริง

ตัวดำเนินการบูลีน-3.PNG

           นิพจน์ที่มี not นําหน้าจะมีค่าความจริงเป็นตรงกันข้าม ตัวอย่างเช่น ถ้าตัวแปร height เก็บค่า 120 แล้ว มีเงื่อนไข not height <= 115 ผลลัพธ์ที่ได้จะเป็นจริง

ตัวอย่างที่ 3.1  การหาผลลัพธ์ค่าความจริงจากนิพจน์เปรียบเทียบที่มีการใช้ตัวดำเนินการบูลีน

3.1-ตย.PNG

ตัวอย่างที่ 3.2 เขียนโปรแกรมภาษาไพทอนเพื่อแก้ปัญหาการคิดค่าโดยสารในตัวอย่างที่ 3.2

3.2-ตย.PNG

ตัวอย่างที่ 3.2 อธิบายได้ดังนี้

  1. บรรทัดที่ 1 ถึง 12 เป็นการใช้คำสั่งไพทอนตามที่ได้เคยศึกษามาแล้ว

  2. บรรทัดที่ 13 กำหนดเงื่อนไขสำหรับตรวจสอบว่าต้องลดค่าโดยสาร 10% หรือไม่กรณีที่จำนวนผู้โดยสารรวม (ตัวแปร all) ไม่เกิน 30 คน ค่าโดยสารรวม (ตัวแปร total) มีค่าตั้งแต่ 200 บาทขึ้นไป และถ้าเงื่อนไขเป็นจริง จะคำนวณราคาที่ลดแล้วและแสดงผลในบรรทัดที่ 15

อ้างอิงจาก หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์  เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ)

                  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กระทรวงศึกษาธิการ

bottom of page